Wat is een Espresso?
Voor het maken van een goede espresso bestaan heel veel theorieën en praktijken. Wij behandelen hier de originele manier van espresso zetten. We starten maar gelijk met de vraag waarom we in Nederland zo weinig espresso drinken?
Het antwoord is niet zo moeilijk, omdat de meeste mensen een espresso verkeerd zet, smaakt deze espresso vaak niet lekker. Een goede espresso heeft een perfecte balans tussen smaak, zoetheid, bitter en aciditeit. Om een goede espresso te kunnen maken heb je de juiste apparatuur nodig welke zeer goed schoongemaakt en onderhouden dient te worden en natuurlijk heb je goede koffie nodig. Je kunt overigens van elke soort branding, boon of melange een espresso maken.
De Molen
We beginnen met de molen, de meeste koffie liefhebbers of thuis barista’s kopen eerst een duur espressoapparaat, maar vergeten het belang van een goede molen. De koffie molen is juist bepalend voor een goede espresso. Koffiebonen worden gemalen om hun smaak vrij te geven. Dus de manier van malen, de maalgraad en andere factoren hebben een enorme invloed op de rest van je werk. Zo dien je er altijd voor te zorgen dat je maalschijven scherp zijn, als dit namelijk niet het geval is dan krijg je geen zuivere maling, vaak met veel stof in de maling, en dat merk je in het eindresultaat. De container bovenop de molen dient regelmatig goed gereinigd te worden om te voorkomen dat de oliën van de bonen zich gaan hechten aan de wanden van de container. Indien je dan verse bonen in de container doet en er zouden oliën aan de wand kleven krijg je smaakoverdracht welke de smaak van je verse bonen negatief beïnvloed.
De Espressomachine
Je hebt espressomachines in allerlei kleuren en maten en je kunt espressomachines verkrijgen in iedere prijsklasse. Maar over het algemeen kunnen we de espressomachines opdelen in drie groepen, namelijk: de manuele, de semiautomatische en de volautomatische espressomachines. Bij een manuele machine gebeurt alles handmatig, het malen gebeurt handmatig evenals het vullen van de piston en het aandrukken van de koffie en natuurlijk het koffie zetten zelf gebeurt handmatig. Bij een semiautomaat worden pompdruk en boiler temperatuur automatisch geregeld de rest wordt door de barista bepaald. Bij een volautomaat gaat alles automatisch en iedereen kan zo’n machine bedienen, je hebt geen barista skills nodig. Echter specialties zullen met deze machine niet gezet kunnen worden. Bij de professionele machines kun je nog voor een dubbel boiler systeem kiezen of instelbare temperaturen en/of werkdrukken.
Een espressomachine moet elke dag gereinigd worden, afhankelijk van het merk en het type machine is dit het allerbelangrijkste om een goede koffie ervaring over te brengen op de klant. Koffie bevat namelijk oliën die zich afzetten op de machine onderdelen. Wanneer de dagelijkse schoonmaak procedure niet wordt gevolgd, dan worden die oliën ranzig en zullen mee komen in het kopje espresso. Dit komt de smaak en de crema zeker niet ten goede. Met andere woorden, de dagelijkse schoonmaak procedure draagt bij aan een heerlijke koffie ervaring en verlengt ook nog eens de levensduur van de apparatuur.
Espresso Bereiden
Eens de perfecte maling is ingesteld maal je de koffie in het filter van je piston en verdeel de koffie gelijkmatig over je filter en strijk je filter af. Druk de koffie aan met een tamper, hierbij is het belangrijk dat het tampen recht gebeurd met een gelijkmatige drukkracht van ongeveer 20kg. Daarna strijk je in één beweging de randen van je filter schoon en spoel je de zetgroep, alvorens je de piston in de zetgroep zet. Reinig het blad waar de kopjes op gezet worden zodat er geen koffieresten onder aan de kopjes kan komen. Breng nu de piston in de groep en laat meteen het water komen, dit is om te voorkomen dat de koffie verbrand in de zetgroep en zo een bittere smaak krijgt. Zet nu direct 2 kopjes onder de uitloop van je piston en kijk goed naar de twee straaltjes. Deze moeten drie fasen doorlopen. Eerst moeten ze dun en donkerbruin zijn als gesmolten chocolade. Daarna worden de staaltjes wijder en krijgen ze een lichtere kleur. Stop onmiddellijk als de straaltjes helder witachtig worden want dit zorgt voor bitters in de koffie. Verder door laten lopen zorgt voor negatieve smaken in de espresso.
De extractie tijd van een goede espresso ligt tussen de 25 en 30 seconden. In deze tijd moet er 25 tot 35 ml espresso in het kopje zitten.
Espresso Drinken
Hoe drink je nu eigenlijk een espresso? Om hier een goed antwoord op te kunnen geven moet je eerst weten hoe een espresso is opgebouwd. Voor een espresso wordt ongeveer 20 gram espresso gemalen koffie gebruikt. Deze wordt in het filter met ongeveer 20kg druk aangedrukt in het filter, dit aandrukken doen we met een tamper. Hierna wordt onder hoge druk, water door de koffie geperst, waarna uiteindelijk na 25 tot 30 seconden, 30 tot 35ml koffie in je kopje zit met daarboven op een dikke, elastische diepbruine tot een roodachtige crèmelaag of crema. Deze crema is een verzameling van olien en onopgeloste deeltjes uit de koffie en bevat de bitters die een essentieel onderdeel vormen in de smaakbalans van het kopje.
Een espresso moet je niet direct drinken na het zetten, want op die manier proef je enkel en alleen de crema laag, wat een bittere ervaring geeft. Het is belangrijk om de espresso eerst te walsen of goed door te roeren, zodat je de espresso niet in laagjes drinkt, maar als een geheel.